Ở tuổi lẽ ra đã được nghỉ ngơi thì 7 năm nay, nghệ sĩ Kim Xuyến luôn phải bận bịu bên người chồng bị tai biến.

Nhìn sự lạc quan, luôn miệng nói cười của bà, ít ai nghĩ bà vất vả đến vậy…

Biết tự hài lòng với cuộc sống

“Cuộc đời nghĩ nhiều khi lạ lắm. Không chăm sóc thì người ta nói vô tâm, thất đức, còn chăm sóc quá thì người ta cũng đơm đặt, lắm chuyện. Từng có dạo người ta đồn đại về tôi rằng, hai cô con gái sống ở Đức không phải là con của ông ấy, bà ấy thấy có lỗi với chồng nên phải cố mà đền đáp, cô bảo thế có ác không? Ông nhà tôi bị tai biến khi sang Đức thăm con gái. Lúc ông ấy mới bị, chỉ nằm liệt một chỗ, không nhận thức được gì, tôi cũng ngao ngán lắm. Trồng cái cây để mong đến ngày hái quả, nhưng cái cây cứ quặt quẹo thì vui sao nổi. Nhưng rồi tôi nghĩ, mình vất vả nhưng vẫn còn lành lặn, còn chồng mình ốm đau, khác nào gánh bệnh cho cả nhà. Cho nên, 7 năm qua, tôi không phiền não nữa, tự hài lòng về cuộc sống của mình. Tôi thấy mình là người hạnh phúc”, nghệ sĩ Kim Xuyến nói.
Hơn 40 năm chưa từng to tiếng

Ở cái tuổi lẽ ra được nghỉ ngơi, nhưng nghệ sĩ Kim Xuyến vẫn khá vất vả vì 7 năm nay chồng bà bị liệt sau khi tai biến mạch máu não. Cũng không ai nghĩ nghệ sĩ Kim Xuyến đã lên chức bà từ rất lâu rồi (bà sinh năm 1945) mà vẫn giữ được nét tươi trẻ, nụ cười luôn trên môi. Chăm chồng chẳng khác gì “con mọn”, nhưng hễ có lời mời là bà lại tất tả với vai diễn. Về hưu rồi, bà đâm ra có duyên với các vai hài. Có dạo, hàng xóm gặp bà trên tivi, băng đĩa có khi còn nhiều hơn ở ngoài đời, đa phần là các vai hài. Trong suốt chừng ấy năm chồng gặp tai biến, trừ những ngày mưa hay rét mướt quá, còn lại cứ 9 giờ đến 11 giờ mỗi ngày, người dân sống quanh khu vực vườn hoa Hàng Đậu lại thấy nghệ sĩ Kim Xuyến đèo chồng trên chiếc xe máy ra đó để luyện tập. Quen, nhưng mỗi khi nhìn, họ lại thấy xúc động. Lúc đầu thì bà dìu ông tập vì ông không tự đứng vững được. Bây giờ, sau nhiều ngày tháng kiên trì, ông đã tự vịn vào xe đẩy để tập một mình. Thời gian chờ ông tập, bà quay về nhà lo cơm nước, dọn dẹp, chuẩn bị đồ ăn riêng cho ông bởi ngoài liệt, ông còn phải gánh thêm bệnh tiểu đường. Hôm nào có vai diễn thì bà đưa ông ra sân tập rồi lại tất tả chạy đến trường quay. Có hôm phải chờ hết diễn viên rồi đến đạo diễn, giờ đón ông bị lệch đến tận quá trưa, bà sốt ruột, mường tượng cảnh ông giận dỗi mà cuống cả lên. Vậy mà khi gặp, ông lại mừng như bắt được vàng, thế là bao nhiêu lo lắng tan biến.

Nghệ sĩ Kim Xuyến bảo, nói ra sẽ ít ai tin, không chỉ bây giờ, mà từ thời còn son trẻ cho đến khi đã lên chức ông, chức bà, vợ chồng bà chưa từng to tiếng với nhau lần nào. “Mâu thuẫn thì nhà nào cũng có, nhà tôi cũng vậy, nhưng chúng tôi luôn biết nhường nhịn nhau”, bà Xuyến nói.

Bà bảo, làm nghệ thuật, cần nhất là sự cảm thông của người bạn đời. Bà may mắn có được điều đó, nhưng chính vì chồng “thoải mái” nên bà lại không cho phép mình chỉ biết nghĩ đến bản thân. Bà làm nghề với sự đam mê, nhưng bước chân ra khỏi nhà hát là bà trở về đúng với vai trò của mình. Bà không đòi hỏi hay bon chen phải đạt được danh hiệu nọ, danh hiệu kia bằng mọi giá. Bà biết để làm được điều đó, bà sẽ phải hi sinh nhiều thứ lắm, mà người thiệt thòi đầu tiên chính là những người thân nhất của mình. Diễn viên nữ ai chả đôi lần lừng khừng giữa việc sinh con và vai diễn chính vừa được giao, rồi lo mất dáng... Nhưng bà thì không như vậy. Chửa 6 tháng mà bà vẫn nịt bụng lên sân khấu...Hoàn thành một lúc hai “vai diễn”, ở cả sân khấu lẫn gia đình, bà Xuyến còn dành thời gian để kinh doanh áo cưới. Bà kể gia đình mình sống yên ổn, có đồng ra đồng vào, con cái được ăn ngon mặc đẹp là nhờ cái cửa hàng áo cưới ở Hàng Chiếu trụ được 20 năm trời (năm 1995 bà bỏ cửa hiệu áo cưới để nghỉ ngơi). Nếu chỉ trông chờ vào đồng lương của hai vợ chồng, chắc bà cũng đã bỏ cơ quan như vợ chồng cố nghệ sĩ Hồng Sơn rồi (bà Xuyến làm cùng nhà hát với vợ chồng nghệ sĩ Hồng Sơn).

“Hồi đó cuộc sống khó khăn lắm, Hồng Sơn sống sung sướng quen vì gia đình làm nghề buôn bán ở phố cổ. Lúc gia sản sa sút, đồng lương bèo bọt không đủ sống, Hồng Sơn xin về “một cục”. Vợ thấy thế cũng đi theo chồng. Tôi khuyên, gia đình phải có người trong, người ngoài, phòng khi có biến thì ứng đỡ được cho nhau. Nhưng cô Thu Hương không nghe”, bà Kim Xuyến nhớ lại.

Người vợ phải là trụ cột

Nói về cuộc sống, về nhân tình thế thái, nghệ sĩ Kim Xuyến tâm sự: “Người ta bảo, chồng như cái cột, phụ nữ lấy chồng là dựa. Nhưng sống già nửa đời người thì tôi hiểu rằng, phụ nữ cứ nghĩ như thế sẽ rất khổ. Ngược lại, người phụ nữ trong gia đình luôn là trụ cột. Cái cây có xanh tốt hay không là do người vợ. Năm 1976, tôi đi diễn ở Sài Gòn, thấy nghề áo cưới ở đây rất phát triển nên tính chuyện kinh doanh, vì lúc đó ở Hà Nội, nghề cho thuê áo cưới còn là... của hiếm”.

Bắt đúng mạch, cửa hiệu nhỏ của bà lúc nào cũng khách khứa nườm nượp. Nhưng ngay cả khi kiếm được tiền, bà cũng chưa từng coi rẻ đồng lương ít ỏi của nghề diễn. Nhiều người đánh giá, Kim Xuyến tháo vát hơn chồng, lại xinh đẹp khiến không ít người nhòm ngó, chắc thể nào cũng... chán chồng, hay chí ít về nhà cũng sướng như bà hoàng, không phải đụng tay chân vào việc gì. Nhưng nghệ sĩ Kim Xuyến quả quyết, những gì bà làm được là nhờ có chồng hậu thuẫn, dù chỉ là ở góc độ tinh thần. Bà chưa bao giờ dám cãi chồng, đừng nói đến việc coi thường. Việc nuôi dạy con cái trong nhà cũng phần lớn do bà đảm nhiệm. Không phải chồng bỏ bê, mà bà nghĩ, trong gia đình, ai làm việc gì tốt hơn thì để người đó đảm nhiệm.

Nghệ sĩ Kim Xuyến khoe, cô con gái của mình tuy hạn chế về chiều cao nhưng khuôn mặt rất xinh xắn giống bố mẹ nên ngày nhỏ luôn “đắt show” chụp hình lịch Tết. Con bà bị ảnh hưởng từ mẹ nên lúc nào cũng chỉ muốn làm diễn viên. Nhưng là người mẹ, người nghệ sĩ, bà luôn giữ sự tỉnh táo để định hướng cho con. Phân tích những lợi thế và bất lợi của con, bà đã khuyên con chọn nghề khác phù hợp với khả năng. Không phải vì nghề nghệ sĩ nghèo, mà cái chính là phải có tố chất thì mới thành công được. Cậu con trai của bà thì ham mê thể thao, đang học lớp 11 thì được gọi vào đội tuyển bóng đá tập trung ở Nhổn. Đến trước kỳ thi tốt nghiệp, bà lôi bằng được cậu con trai về ôn thi, kiếm cái bằng trung học rồi làm gì mới được làm. Thời gian dường như cũng chứng minh sự định hướng của bà với các con là đúng. Giờ đây, con gái bà đã định cư bên Đức, cậu con trai sau khi tốt nghiệp đại học giờ làm bình luận viên thể thao.

Cũng không ai nghĩ, nghề diễn viên quen ăn trắng mặc trơn thì sao có thể có được sự tỉ mẩn để chăm sóc một ông già bệnh tật. Cùng lắm là chỉ tay năm ngón để người giúp việc làm. Nhưng bà bảo, những lúc khó khăn nhất bà cũng chưa từng tìm đến sự trợ giúp của người ngoài. Ngay cả việc chở ông ra sân tập bà cũng không yên tâm nhờ xe ôm làm. Bà bảo, xe ôm không dám chở mà có chở cũng không biết cách, rất dễ ngã, vì người bị liệt họ không ngồi vững như người bình thường, có khi lại mang vạ vào thân. Tôi hỏi bà sao không nói con trai chở bố đi, bà trả lời luôn: “Sống ngần này tuổi đầu, tôi thấm nhuần câu nói của người xưa “nhà của bố mẹ là nhà của con cái, nhà của con cái không phải nhà của bố mẹ”. Người nào nghĩ sinh con ra là để được nhờ vả về già, trông chờ vào sự giúp đỡ của con cái sẽ rất khổ tâm. Thế nên, làm được điều gì thì làm, không kêu ca phàn nàn, cũng không đòi hỏi con cái mà để chúng tự giác là chính”.

Sources: giadinh