Nghệ sĩ Mai Lan từng được mệnh danh là 'đệ nhất đào lẳng' cải lương với ngoại hình xinh đẹp. Giờ đây, bệnh tật khiến cơ thể bà trở nên phù nề, ai nấy đều giật mình khi nhìn thấy.

Nghệ sĩ cải lương Mai Lan nổi tiếng một thời - Ảnh Linh Huỳnh

Nghe NSƯT Diệu Hiền tâm sự về hoàn cảnh khó khăn của nghệ sĩ Mai Lan, chúng tôi tìm cách liên lạc với bà. Khi hay tin bà từ Long An lên TP.HCM điều trị bệnh, chúng tôi đã tới gặp bà tại một khách sạn trên đường Phan Xích Long (quận Phú Nhuận, TP.HCM).

Tuổi xế chiều bệnh tật, nghèo khó

Khi chúng tôi gặp được nghệ sĩ Mai Lan, bà nói với giọng rất yếu và không thể tự ngồi dậy. Cô đào xinh đẹp một thời giờ đã trở thành một bà lão với thân hình phù nề khiến ai nấy đều giật mình khi nhìn thấy. Bắt gặp ánh nhìn ái ngại của chúng tôi, bà ngập ngừng: “Chắc vài hôm nữa tôi về Long An, chứ ở đây mà không có ai bên cạnh, tôi buồn quá”.

Trước đó vào năm 1995, trong một chuyến lưu diễn ở Bến Lức (Long An), xe chở cả đoàn bị lạc tay lái. Nhiều người có mặt trên chuyến xe ấy bị thương nhẹ, riêng nghệ sĩ Mai Lan bị gãy cả hai chân, phải cấp cứu trong bệnh viện. Trải qua nhiều tháng điều trị, vết thương cũng lành nhưng bà không thể đi lại như bình thường. Sau đó, Mai Lan phải uống thuốc giảm đau thường xuyên nên đôi mắt cũng mờ đi và cơ thể tăng cân đột ngột.

Hiện tại, nghệ sĩ Mai Lan đang mang trong mình nhiều căn bệnh nguy hiểm đe dọa tính mạng bất cứ nào như: đông máu, xương mỏng, cao huyết áp, giãn tĩnh mạch… nhưng lại không đủ tiền thuốc thang, chạy chữa. Vừa qua, bà phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nóng rang cả người, huyết áp tăng cao khiến bà khó thở và suýt mất mạng nếu không chữa trị kịp thời.

“Mấy hôm trước, NSND Kim Cương có mời tôi có đi thu âm. Đang ngồi trên xe lăn thì tôi bị vấp ngã, gãy hai chân băng bột suốt mấy tháng nhưng xương vẫn không lành vì lúc còn đi hát, tôi uống đề-xa nhiều quá nên xương giòn, mỏng, dễ gãy kể cả khi không bị chấn thương. Còn lần trước suýt chết vì bệnh đông máu. Lúc đó, khắp cơ thể nóng rang nên phải nhập viên cấp cứu. Mấy đứa cháu khuyên tôi lên Sài Gòn khám và điều trị, nhưng bệnh tình vẫn không thấy thuyên giảm nhiều. Vài hôm nữa tôi về quê, ở dưới có mấy đứa cháu cũng đỡ buồn chứ sống kiểu này tôi chịu không nổi”, nghệ sĩ Mai Lan nấc nghẹn.
Mỗi tháng một lần, bà vào bệnh viện tái khám và nhận thuốc điều trị bệnh đông máu, cao huyết áp, giãn tĩnh mạch… với số tiền điều trị hằng tháng lên đến 1,5 triệu đồng. Trong khi đó, thu nhập của bà thì bấp bênh, không ổn định, chủ yếu dựa vào đồng lương ít ỏi của hai người con gái đã lập gia đình. Thỉnh thoảng có một vài nghệ sĩ trẻ cũng như khán giả gửi bà chút ít để chi tiêu.

Nếu như các nghệ sĩ khác như Diệu Hiền, Hồng Sáp đều nhận được khoản trợ cấp 1,5 triệu đồng từ nhà nước, thì Mai Lan vẫn chưa có dù đã đủ tuổi (quy định từ 70 tuổi trở lên).

Không giống các nghệ sĩ khác, mỗi lần “thập tử nhất sinh” Mai Lan vẫn giữ kín và không hề tiết lộ với khán giả, bạn bè đồng nghiệp, bởi bà biết đa số những nghệ sĩ cải lương đều rơi vào hoàn cảnh khó khăn.
Nói về mong muốn của mình, từ tâm can, nghệ sĩ Mai Lan cho biết: “Thiệt tình bây giờ tôi chỉ mong vơi đi nỗi nhớ nghề, chứ nhớ hoài làm sao mà chịu nổi. Có khi mở tivi thấy cải lương mà không dám xem, để rồi ngồi buồn khóc một mình”.

Cô bé mồ côi "bỏ nhà" theo nghệ thuật

Nghệ sĩ Mai Lan tên thật là Nguyễn Thị Lan, sinh năm 1944. Từ nhỏ, bà đã cùng mẹ nương nhờ cửa Phật. Được nghệ sĩ Minh Tài phát hiện và đỡ đầu, Mai Lan bước lên sân khấu với vai trò một diễn viên múa minh họa, làm nền tôn lên vẻ đẹp lộng lẫy cho những cô đào, anh kép đang hóa thân vào vai ông hoàng, bà chúa trong các vở tuồng.

Nghệ sĩ Mai Lan đang mang trong mình nhiều căn bệnh nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng bất cứ nào - Ảnh Linh Huỳnh

Tình cờ, nghệ sĩ Cẩm Hồng, người được biết đến là đào độc rất hay thời đó bất ngờ nghỉ hát đoàn Hữu Tâm. Nhờ vậy, Mai Lan mới được chọn làm người thay thế. Xóa tan mọi hoài nghi, cả đoàn ai nấy đều ngỡ ngàng bởi vì bà hát quá hay, không bắt chước theo khuôn mẫu, thay vào đó là nét diễn mới lạ và cuốn hút.

Thấy nghệ sĩ Mai Lan có nhiều tiềm năng trở thành đào độc có đẳng cấp, hai tác giả Bạch Diệp - Minh Nguyên đã "đo ni đóng giày" viết riêng cho bà vai Thiên Kim, vai độc nặng ký trong vở Tiếng chuông Thiên Mụ. Trong đó, vai bà mệnh phụ phu nhân thích hành hạ người em chồng được khắc họa một cách tự nhiên, thấm sâu vào tâm can người xem. Mai Lan đã tỏa sáng cùng vai diễn và đánh dấu bước tiến lớn trong sự nghiệp. Đây là vai diễn chính thức đầu tiên mà bà không phải đóng thế cho người khác.

Đến khi gia nhập đoàn Dạ Lý Hương, sự nghiệp của Mai Lan bước lên đỉnh cao nghệ thuật. Nếu như ở ngoài đời, bà là một phụ nữ hiền lành, đoan trang, thì trên sân khấu hoàn toàn ngược lại, mưu mẹo, hiểm độc trong những vai thiếu phụ sang giàu và tạo nên một loạt vở cải lương ăn khách như Tiền rừng bạc biển, Thảm kịch tuổi xanh, Lệnh của bà…

Giữa lúc sự nghiệp đang phát triển rực rỡ, bà quyết định giã từ sân khấu và lập gia đình vào năm 28 tuổi - Ảnh T.L

Trên sân khấu, Mai Lan và bạn diễn Hùng Cường trở thành bộ đôi kết hợp ăn ý. Trong vở Tiền rừng bạc biển, Mai Lan vào vai bà Lệ Hải, một bà lớn giàu có say mê trai trẻ. Đỉnh điểm là cảnh bà “dê” chàng trai (do Hùng Cường đóng) đến nay vẫn để lại dư âm trong lòng khán giả và đồng nghiệp.

Để tồn tại và phát triển trong một tập thể gồm những tên tuổi gạo cội như Hồng Nga, Bạch Tuyết, Kim Ngọc không phải là chuyện dễ dàng. Ấy vậy mà Mai Lan vẫn có một chỗ đứng vững chắc trong lòng công chúng bởi vì bà "biết người biết ta".

Giữa lúc sự nghiệp đang phát triển rực rỡ, bà quyết định lập gia đình vào năm 28 tuổi và giã từ sân khấu. Lúc đó, ai nấy đều tỏ ra tiếc nuối cho một tài năng vừa chớm nở nhưng lại sớm "theo chồng bỏ cuộc chơi".
Những tưởng hạnh phúc sẽ trọn vẹn, nhưng nào ngờ sau khi kết hôn và sinh con, nữ nghệ sĩ đã quyết buông tay sau nhiều lần gắng gượng, chịu đựng bởi vì chồng bà mê "men” hơn mê vợ, vui thú bên những bóng hồng xinh đẹp, bỏ mặc người vợ trẻ bên mâm cơm nguội lạnh.

Nghệ sĩ Mai Lan hiện nay phải ngồi xe lăn để di chuyển - Ảnh: NVCC

Sau 7 năm rời xa ánh đèn sân khấu, Mai Lan đánh dấu sự trở lại với vai bà hội đồng, đóng cặp với Diệp Lang. Hai người phối hợp rất ăn ý, bà diễn sâu sắc và chững chạc hơn cả thời ở sân khấu Dạ Lý Hương. Khán giả và bạn bè, đồng nghiệp rất bất ngờ bởi bà diễn như thể chưa từng rời xa sân khấu. Kể từ đó, người hâm mộ ưu ái phong tặng cho bà danh hiệu "đệ nhất đào lẳng cải lương" thời bấy giờ.

Sources: thanhnien